-
1 тирән белем
= тирән гыйлем глубо́кое зна́ние, глубо́кие зна́ния -
2 тирән
I прил.1) в разн. знач. глубо́кийтирән елга — глубо́кая река́
тирән фикер — глубо́кая мысль
тирән тикшеренү — глубо́кое иссле́дование
•- тирән кичерешләр II нареч.глубоко́- тирәнгә китүтирән йөзү — глубоко́ пла́вать перен.
-
3 бигрәк
нареч.1) наибо́лее, осо́беннобигрәк күңелдә калганнары — наибо́лее запо́мнившиеся
2) бо́лее того́, осо́бенно, в осо́бенностибу эштә бигрәк тирән белем кирәк — на э́той рабо́те нужны́ осо́бенно глубо́кие зна́ния
3) о́чень, сли́шкомбигрәк күп — о́чень мно́го
бигрәк начар — о́чень пло́хо
бигрәк матур — о́чень краси́вый
4) в знач. вводн. сл. (уж) сли́шком, чересчу́рарттырып җибәрәсең дә инде бигрәк — чересчу́р уж переба́рщиваешь
-
4 колач
сущ.1) разма́хсамолёт канатларының колачы — разма́х кры́льев самолёта
2) обхва́т, охва́тимәннәр бик юан: һәркайсы икешәр колач — дубы́ о́чень то́лстые: ка́ждый в два обхва́та
колач юанлыгындагы торба — труба́ в оди́н охва́т
3) махова́я са́же́нь (расстояние между концами средних пальцев раскинутых в стороны рук как мера длины)ике колач бау — верёвка в две маховы́е са́же́ни
коеның тирәнлеге өч колач — глубина́ коло́дца в три маховы́е са́жени
4) диал. едини́ца ме́ры дров, ра́вная 2,5 м3 и́ли 4 м35) физ. амплиту́дамаятникның тирбәлү колачы — амплиту́да колеба́ний ма́ятника
6) перен. масшта́б, разма́х, широта́, диапазо́н (рабо́т)киң колач белән — с широ́ким разма́хом
белем колачы — диапазо́н зна́ний
•- колач җәю
- колач салу
- колач ташлау
- колач салып йөзү
- колачка алу
- колачка сыймаслык••- колач җитмәсколачны киң җәю — разверну́ться широко́ (во всю ширь)
- колач җитмәслек -
5 сай
I 1. прил.1) ме́лкий, неглубо́кийсай тәлинкә — неглубо́кая таре́лка
сай галош — ме́лкие гало́ши
сай чокыр — неглубо́кая я́ма
2) ме́лкий, мелково́дныйсай баз — неглубо́кий по́греб
тирән елга агар тавышсыз, сай елга агар шалтырап — (посл.) глубо́кая река́ течёт без шу́ма, ме́лкая - с шу́мом
3)а) перен. неглубо́кий, ме́лкий, пове́рхностный, ску́дный (знания, суждения)сай эчтәлекле — со ску́дным содержа́нием
сай белем — пове́рхностные зна́ния
сай акыл — неглубо́кий ум
б) недалёкий, неглубо́кий, несерьёзный, пове́рхностный ( человек)2. сущ.сәясәттә бик сай кеше — в поли́тике о́чень недалёкий челове́к
мель. мелково́дье3. нареч.көймә сайга утырды — ло́дка се́ла на мель
ме́лко, неглубоко́сай сөрү — паха́ть неглубоко́
сай бурау — бури́ть ме́лко рсай урын (җир) мелково́дье, о́тмель
••II сущ.; спец.; уст.сай йөзү — ме́лко пла́вать
строка́ ( лыка)- сай салу
См. также в других словарях:
тирән — с. 1. Өстеннән, өске тәңгәленнән төбенә кадәр ара үлчәме зур булган (сыеклык яки көпшәк масса тур.). Өске кырые тәңгәлендәге уйланма яссылыктан иң түбәнге яссылыгына яки ноктасына кадәр арасы зур булган (ян стеналары һәм төбе булган нәрсәләр… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
сай — I. 1. Тирән түгел 2. Әз яки кимчелекле (акыл, хәтер, белем, тәҗрибә һ. б. ш. тур.) 3. Тирән түгел урын (суда) 4. диал. Тугай, үзәнлек, болын култыгы. II. САЙ – Чабатада: башны кайтарып (үреп) бетергәннән соң колаксага кадәр салынган юкәләрнең… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
белү — 1. Чынбарлыктагы берәр факт, билге, күренешне хәтердә тоту; хәбәрдар булу. Өйрәнелә торган нәрсәне: сабакны, фән өлкәсен һ. б. үзләштергән булу 2. Шәхес яки берәр нәрсә тур. белешмә алу; белем хасил итү. Аңлап алу, төшенү. Өйрәнү бала егыла егыла … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
горизонт — 1. Күз күреме кадәр җир, ераклык, күзәтүчегә күк гөмбәзенең җир белән тоташкан булып күренгән cызыгына кадәрге аралык 2. Күк гөмбәзенең түбәнге, җиргә якын өлеше 3. күч. кит. Киңлек, зур күләмлелек, киң колачлылык. Фикерләү, белем, дөньяга караш… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
нигезле — (НИГЕЗЛЕЛЕК) (НИГЕЗСЕЗ) (НИГЕЗСЕЗЛЕК) – 1. Нигезе булган 2. Төпле, тирән эчтәлекле (белем, фикер һ. б. тур.) 3. Җитәрлек дәлилләре, сәбәпләре булган; нигезләнгән, ышандырырлык 4. Чынбарлыкка туры килә торган, дөрес 5. Урынлы … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
фикер — и. 1. филос. Чынбарлык күренешләренең мидә, аңда чагылышы 2. Уйлану, фикерләү нәтиҗәсендә барлыкка килгән уй. Идея 3. Ният, теләк, план 4. Аң; дөньяга, чынбарлыкка, тормышка караш фикер ягыннан үсү. Берәр өлкәдә белем, танып белү фәнни фикер 5.… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
